Trójpłaszczyznowe zniekształcenie kręgosłupa i tułowia o nieznanej przyczynie. Czasami można spotkać się z określeniem: boczne skrzywienie kręgosłupa z rotacją.
Mówiąc bardziej obrazowo, w skoliozie kręgosłup nie tylko “układa się w literę S lub C”, ale jednocześnie rotuje się wokół własnej osi i uwypukla lub spłaszcza się w tych miejscach, gdzie fizjologicznie powinny być krzywizny.
Np. często kifoza piersiowa – naturalne wygięcie, które powinno mieć miejsce,
w skoliozie jest wypłaszczona. Scoliosis Research Society (Towarzystwo Badań nad Skoliozą) podaje, że skolioza może zostać rozpoznana jedynie przy takim skrzywieniu, którego kąt Cobba wykreślany w badaniu RTG, wynosi co najmniej 10 stopni. W przypadku gdy kąt ten jest mniejszy, mówi się o postawie skoliotycznej/wadzie postawy.
Skąd się bierze skolioza?
Etiologia, czyli przyczyna pojawienia się skoliozy, nie jest w pełni wyjaśniona.
W piśmiennictwie odnaleźć możemy zaburzenia wzrostu i rozwoju kręgosłupa, anomalie rdzenia kręgowego, zaburzenia hormonalne, jak i nieprawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Odkryto również szereg genów, które predysponują do wystąpienia skoliozy. Niestety jedyne, czego obecnie jesteśmy pewni, to że wystąpienie skoliozy ma uwarunkowanie wieloczynnikowe.
Skoliozy o wczesnym początku, do których zaliczają się te rozpoznane przed 10 rokiem życia, mają gorsze prognozy w porównaniu ze skoliozami, które pojawiają się po 10 roku życia.
Jak leczy się skoliozę?
Istnieją międzynarodowe towarzystwa naukowe, które na podstawie zgromadzonej
już wiedzy, określają zalecenia odnośnie doboru metod leczenia oraz wytyczne postępowania korekcyjnego. Taką organizacją jest SOSORT (ang. Society on Scoliosis Orthopaedic and Rehabilitation Treatment) – Międzynarodowe Towarzystwo Ortopedycznego i Rehabilitacyjnego Leczenia Skolioz.
W zależności od stopnia zaawansowania schorzenia i wieku pacjenta, należy wprowadzić regularną obserwację, specyficzną fizjoterapię, noszenie gorsetu ortopedycznego, a nawet leczenie operacyjne.
Fizjoterapia skoliozy idiopatycznej
Głównym celem każdego leczenia zachowawczego skoliozy jest przede wszystkim uniknięcie leczenia operacyjnego oraz zatrzymanie progresji, czyli “pogłębiania się”, skrzywienia. Dąży się do korekcji postawy, poprawy estetyki tułowia oraz zapobiega wystąpieniu bólu.
W najnowszych wytycznych SOSORT rekomenduje specyficzne metody pracy ze skoliozami.
Należą do nich m.in. metoda FITS oraz BSPTS.
Metoda FITS – Funkcjonalna Indywidualna Terapia Skolioz
Praca tą metodą skupia się na poprawie czucia głębokiego, relaksacji mięśni hipertonicznych, wzmocnieniu wyhamowanych mięśni aż do uzyskania najlepszych warunków, do wykonania ćwiczeń we wzorcach korekcyjnych oraz autokorekcji postawy ciała.
Metoda BSPTS – (ang. Barcelona Scoliosis Physical Therapy School) Rigo Concept Barcelońska Szkoła Terapii Skolioz
Założeniami tej metody jest możliwie jak największa trójpłaszczyznowa korekcja kręgosłupa i postawy ciała, poprzez pracę technikami asymetrycznego rozprężania klatki piersiowej, aktywacji mięśniowej oraz integracji nowo uzyskanej pozycji ciała.
Obie wyżej wymienione metody fizjoterapeutyczne zawierają edukację pacjenta, ćwiczenia stabilizacyjne, autokorekcyjne i czynności dnia codziennego – spełniając wymogi metod specyficznych dla skolioz.
